Afscheid van een chateau (3)

Tussen het inpakken van kunst en boeken en het afscheid nemen van het chateau hield ik me bezig met de brieven van Gustave Flaubert. Tenslotte zat ik dichtbij de plaatsen waar Flaubert de werkelijke werkelijkheid uit de tweede helft van de negentiende eeuw vertaalde in zijn fictieve werkelijkheid dat leidde tot zijn veel geprezen roman Madame Bovary. 

    Lezend in de honderden brieven die hij schreef en die aan hem werden geschreven viel me iets op. Op een gegeven ogenblik refereert Flaubert in een van zijn brieven aan Graziella, een roman van de Franse auteur Alphonse de Lamartine. ‘Zijn beste prozawerk’, aldus Flaubert. ‘Er zitten mooie details in: de oude visser die op zijn rug ligt terwijl de zwaluwen langs zijn slapen scheren.’ Maar Flaubert begrijpt één detail niet. ‘Neukt hij haar nou wel of neukt hij haar niet?’ Toch merkwaardig. In zijn Bovary-roman wordt, als het om neuken gaat, veel overgelaten aan de verbeelding van de lezer. 

Daarentegen zagen we in de nog functionerende huisbioscoop in het chateau een niet al te recente verfilming van Madame Bovary. En dan hoeft de toeschouwer niet te raden wat zich zoal in bed en rondrijdende rijtuigen afspeelt tussen Emma Bovary en haar lovers. Overigens: het boek is beter. Veel beter zelfs.

De tuin bleef lonken

Zo vergleed de tijd. Ik had nog weken kunnen blijven. Ondanks het feit dat alle kunst al van de muur was, dat de lange gangen er verlaten bij lagen. De met veel gevoel voor natuur en detail aangelegde tuin van Sjoerd bleef lonken. Ter herinnering namen we enkele stekjes mee. Rust is een kostbaar goed. Tijd verglijdt. Maar verblijdt ook. Alsof Napoleon elk moment kon voorrijden op zijn paard.  Het maakte me melancholisch.

Ondertussen vulden we de avonden met Sophia Loren (Two women), Johnny Depp (The Libertine) en zagen we een indrukwekkende documentaire (Schuld als schaduw) die Cherry Duyns, een goede vriend van Sjoerd, maakte van de Duitse schrijver Walter Kempowski. En elke dag weer spoelde de weemoed in onzichtbare golfjes door het al bijna verlaten huis. We zullen het missen, het fluitconcert van de vogels bij het krieken van de dag en van de nachtegaal om half acht ‘s avonds.